четверг, 18 октября 2007 г.

Удахгүй дудран болж төрнө

Би нэг кино ярих уу гэдэг шиг Александра Девид Нилийн номноос уншсан зүйлээ сонирхуулъя. Бараг зуун жилийн өмнө хэвлэгдсэн энэ ном "Төвдийн шидтэнгүүд ба дүвчингүүд" нэртэйгээр Д.Төмөртогоо гуайн орчуулгаар хэвлэгдсэн байхаа. Түүнийг олж үзээгүй. Орос орчуулгаар Гомпа конглес, зомпа гэх мэт үгийг Гомбо, замбай /гурил/ гэж гөрдөж ойлгосон, бас 5-6 жилийн өмнө уншсан тул заримыг мартжээ.

....Жижигхэн голын модон гүүрээр хавчиг үүрэгтэй өвгөн бадарчинг гарч ирэхийн сацуу арван зургаан настай жаахан охин дамнуургаар ус зөөхөөр гол руу ирж явна. Түүнийг харангуут өвгөн ламтан хавчиг үүргээ газар чулуудаад охиныг хүчиндэхээр гэнэт дайрчээ. Бадарчны гараас арайхийн мултарч эхдээ ирэн ховлоход эх нь бадарчны төрхийг асуугаад "Гомпа конглес байна. Бушуухан очоод мөргө" гэжээ. Тэр үеийн Төвдөд ахмад хүмүүс, эцэг эхийн үг бараг хууль байжээ. Охиныг гүйж ирэхэд /уучлаарай гэсэн юм байлгүй дээ/ том чулуун дээр гүн бясалгалд орсон өвгөн бадарчин "Одоо бүх юм өнгөрсөөн охин минь. Танай хийдийн тэр ламын сүнс төрлөө олохгүй тэнүүчилж явахаар нь хүний төрөл олоход нь туслахаар чамайг бариад автал түүний нүгэл хэтийдэж, чи миний гараас мултраад явчихлаа" гэжээ. Үнэхээр тэр нутгийн нэгэн хийдийн лам нас бараад хэд хонож байсан юмсанж. Охин гэмшингүйгээр залбиран зогсоход "Видищь тэр ослика и ослицу /2 илжиг эвцэлдэнэ/ удахгүй дудран болж төрнө...

Энэ их сонин ном, дээрхийг ярихдаа би жаахан давсалчихсан байх шүү. Дахин тухтай унших санаатай, иймэрхүү юм сонирхдог хүмүүсийг уншсан, дуулсанаа хуваалцахыг урьж байна.

18 комментариев:

Анонимный комментирует...

zee hoo hamgiin anh unshih huvi nadad tohiojee geel neeh olon yum yariaal,hehe. utgiig ni oilgohgui baigaamaa, tailbarluulii /bas icheed bgaamaa, helee gargav/

Arsun комментирует...

Nanadaa bayarlalaa. Chi l oihgui baigaa vii, heheh, Oilgogdohgui bol dahiad umsh daa, umshaad oihgui bol yarij o'gohdoo durtai baina.

peakfinder комментирует...

Bi yag ene nomiig unshsan yum baina, oloon jiliin omno bichlegiig unshaad sanav. Sonin tuuh shuu.

peakfinder комментирует...

Aa tiim nogoo nom n' manaid baigaa shig sanaj baina, olj avdag hergee.
Bas ongorch baigaa humuusiin yas baridag lam nariin tarniin tuhai sonin tuuh baisan shuu.

Arsun комментирует...

Peakfinder: Зочлон ирсэнд их баярлалаа. Энэ их сонин ном. Гар дамжигдаад явдаг байсийн. Би тухтай уншиж чадаагvй юм. Харин Александра Дэвид Нил бvсгvйн тухай мэдээ хальт гараад байгаа. Энэ тухай цухас бичнээ.

ZAYA комментирует...

Би ийм юм олж уншаагүй юм байна. Гэхдээ хоосон чанар их судалсан хүний тухай юмаа даа янз нь. Нас барсан ламын сүнс тэнүүчилж байсан гэсэн үг үү? ойлгохгүй байна.

Arsun комментирует...

Заяад: Тиймээ, 1900 оны үед Төвдөд судалгаа хийсэн Франц бүсгүй. Тэр нутгийн хийдийн, ном шүтээнээ нэг их тоодоггүй өвгөн лам нас бараад сүнс нь төөрсөн явахад нь туслах гээд алдчихдаг юм. Болсон явдал гэдэг нь номноос харагддаг.

ZAYA комментирует...

Бурхан шашин дээдлэхгүй бол, үхэхэд хөөрхий сүнс маань тэнүүчлэх нь байна шүү. Элдэв шидийн ч юм шиг үйл явдлууд байдаг ш дээ. Хоосон чанарыг нэвт судлахад л шидийг үзүүлж чаддаг гэж байгаам даа. Бас нэг юм ярьмаар санагдчихлаа. Равжаа хутагт, өргөөндөө /Хамарын хийд/ амарч байхад, түүний нэг номд сайнгүй шавь өвөрлөгч аймагт явж байгаад худлаа яриад, хутагтаас аврал ирж хутагтыг дууддаг. Хутагт өөрөөс нь аврал ирж дуудаад байгааг мэдээд тэр ламбугайг аварсан гэнэ. Өвөрлөгч аймаг тэр хоёрын хооронд хичнээн зайтай билээ дээ. Номын хүч гэж гайхамшиг. Одоогийн хүмүүс чинь өөрийн гадаад хүчээ хөгжүүлж эрдмээр биеэ чимээд байгаа мөртлөө, дотоод хүчээ огт хөгжүүлэхгүй орхичихоод байгаа юм билээ.

Arsun комментирует...

Заяа: Гайхамшигтай юм. Оросын гэгээн Сергий Радонежский Москва руу аялах замдаа зогсоод нэгэн хийдийн зүг ёсолход /хэл мууу/ тэр хийдийн хамба нь гарч мөргөсөн гэсэн. Цаг хугацаа үйл явдлын давхцлыг дараа нь тодруулжээ. Ер нь дотоод хүчээ хөгжүүлсэн хүмүүс үггүйгээр ярилцдаг шиг байгаан.
Эдээр чимэхээс эрдмээр чимэх нь дээр. Дотоод хүчээ хөгжүүлэх нь их чухал юм шиг байгаан.

Arsun комментирует...

Шүтлэггүй боловч сайн сэтгэлтэй бол алзахгүй байхоо. Ариун сэтгэл авралын зам гэлцэхийн.

ZAYA комментирует...

Үгүй, бас тэгж ярихын. Ариун сэтгэл авралынх гэж. Хүнд бүү муу сана.

Arsun комментирует...

Өө нээрээ Хубилай хааныг зvрхний хvчин ихтэй гэж нэг шүлэг байнлээ. Энэ нь энерги гэсэн үг юм болуу.

Arsun комментирует...

Заяа: за

ZAYA комментирует...

Хувлай хааны зүрхий хүчин ихтэй гэж ямар шүлэг байгаан? оруулаарай.

Arsun комментирует...
Этот комментарий был удален автором.
Arsun комментирует...

Заяа: За тэгнэ ээ

Анонимный комментирует...

sonin saihan zuil olniig unshlaa bayarlalaa

Arsun комментирует...

Баярлалаа, Аноноо.