Алтайн цаадах говиор

...Энхжаргалсайхан хилд ирэхээс өмнө цагдаагийн мөрч байсан гэнэ. Мөрний тухай ярьж байгаад бас нэг хууч яриа эхлэв.
Нэг өглөө ангийн дарга дуудаж үүрэг өгөв. Хил зөрч­сөн хэрэг гарлаа. Хя­тадын талаас мэдээлж байна. Бу­шуу явж шалга гэв. Хил дээ­рээ очлоо. Нээрэн зургаан хүн ороод иржээ. Хоёр нь буцаад гарчихаж. Үлдсэн дөрөв нь хилийн зурвас да­гаад л алхаад байсан бо­лолтой. Долоо най­ман настай эмэгтэй хүүхдээ үүрч яваад ядраад хөтлөөд эхэлсэн шинэ мөр нэмэгдлээ. Ганц эрэгтэй бусад нь эмэг­тэйчүүд юмаа янз нь. Мөр уншаад байгаа ш тэй. Мөрнүүдээ бүгдийг нь алдаад дахиж олтол эрэгтэй алга болчихож. Гайхшаа ба­раад сууж байтал өмнүүр элсэн дээр баахан өтнүүд цувралдан нэг зүг яваад байх юм гэнэ. Өтний эсрэг зүг дагаад очтол залуу­хан эрэг­тэй хүн тү­рүүл­гээ харан өөд бол­жээ. Тэгээд цааш нэлээн явтал хүүхдийн хөөрхөн эрээн па­лааж, жижиг цүнх, хамгийн сүүлд бам­баруушан тоглоомоо гээсээр бутны ёроолоос охи­ны цог­цсыг ол­лоо. Үлдсэн нөгөө хэд нь согтуу мэт гуйвж дайван, заримдаа хөнд­лөн­гөөрөө хүр­тэл алхаж үзээд алхаатай чигээрээ ухаан ал­дан унаад бүгд хатаж үхсэн байв. Бай­дал төрх нь цэл залуухан хүмүүс байсан. Хөө­рхий бид­нийг хайж цөхрөнгөө бар­тал явсан байна лээ. Амьд бай­хад нь олчихгүй даанч яав даа гэж харамсаад ба­раагүй. Тэр охи­ныг нь бо­дохоос одоо ч дотор ха­ран­хуйлдаг. Чаа­ваас гэж бам­баруушаа тэв­рээд л аав ээ­­жий­­гээ дагаад яваад бай­сан байгаа юм... (Мон­голын хил дээр Ард­чилсан Солонгосоос Хятадын нутгийг алгасан ирдэг ийм жишээ олон бий. Тэд хэрэв Монголд ирж чадвал Өмнөд Солонгос руу явах ганц бо­ломж нь болдог ).

Ж.Гангаа. Эндээс уншина уу.