Мэдлэг мэдлэг мэдлэг

Багдадыг монголчууд хоромхон зуур эзэлсэн гэдэг. Зорилгодоо хүрэхийн тулд байгалийн хүчийг ашиглажээ. Америкчууд холбоотнуудынхаа хамтаар Иракт дайн зарлаад 40-өөд хоног нүдэхэд зохион байгуулалттай эсэргүүцэл зогсов. Зургаа дахь буюу орчин үеийн дайн бидний монголчуудын 13 дугаар зууныхаас ялгаатай болж “фронт”, “ар тал” гэсэн ойлголт алга болсон ч Чингис хааны дайтах урлагаас судалсаар, суралцсаар байна. Үүгээр бид бахархахаас аргагүй.

Олон жилийн дайны туршлагатай Саддам Хусейн яагаад эсэргүүлцэл үзүүлж чадсангүй вэ? Тэр хөрш Ирантай 10 шахам жил байлдсан, Кувейтийг эзлэн түрэмгийлж байсан шүү дээ. Цэргийн мэргэжилтнүүд үнэлэлт дүгнэлт хийж Саддам Хусейны алдааг нь нэрлэсэн байна лээ.

Би танд түүний бас нэг алдааг хэлэх үү. Холбоотнуудын байлдааны онгоцнууд Иракийн тэнгэрийг хэрхэн эзэгнэж байсныг та санаж байгаа байх, харин байлдааны онгоц унагаалаа гэж лав дуулаагүй бизээ.

Ирак зөвлөлтийн үеийн агаараас эсэргүүцэн хамгаалах системээ шинэчлэхээр Qari /Кари/ буюу Ирак гэсэн кодлосон нэртэй Францын системээр 1991 онд сольжээ. Гэвч яг цагаа тулсан чинь өнөөх нь буудаад л байдаг, зенитийн пуужин харваад л байдаг дайсны онгоц эсэн мэнд эргэлдээд байдаг? Учир нь Францууд системдээ нөгөө талд ажиллах “чип” суулгачихсан байж. Түүнийгээ хэрхэн удирдах аргыг нь америкт өгчихгүй юу. Тэд чинь НАТО-гийн гишүүд, тэгэх нь аргагүй.

Саддам буруу газраас “буу”-гаа авчихсан байгаа биз. Энэ бол яах аргагүй аймшигтай алдаа. Франц улс Иракийг дайрахыг эсэргүүцээд байсан нь бас л сонирхолтой.

Америкийн Цэргийн нисэх хүчний удирдлага Иракийн тал зенитийн их буугаар 1224 удаа, “газар-агаар” ангиллын пуужингаар 1669 удаа харвасаныг мэдээлж, тэдний радио-лакаторын станц байг чиглүүлэн хэрхэн ажиллаж байгааг мэдэж байжээ, түүнд гажилт оруулсан тул айх аюулгүй.

Үүнээс сургамж аваад их буу ч юм уу стратегийн ач холбогдол бүхий бусад техник хэрэгсэл худалдаж авбал түүний удирдлагын системд нуусан бөөсийг түүх шаардлагатай л гэж хэлэх гээд байна л даа. Тэгэхгүй бол нөгөө талд хамаг юмыг өгчихдөг юм байна.

Харин партизанчилсан иракчууд нилээн хэдэн Апачи нисдэг тэрэг унагаачихаж.

Саддамд үнэнч, Баас намын эдгээр нөхдүүд л гэхэд 2003 оны 11 сарын 22-нд Германы DHL компаны ачааны Аэрбюс А-300 хөлгийг СССР-ийн үеийн Стрела-2 пуужингаар харвачихсан тул аргагүйдэн газардаж, экипажийнхан эрсдээгүй байна.

Албан ёсны мэдээгээр АНУ болон түүний холбоотнууд 10 онгоц, 28 нисдэг тэргээ алдсан гэсэн мэдээ байдаг юм байна.
Энэ хохирол гэж үү? Бараг тооцохгүй гэвэл болно бизээ, өдөрт 400 онгоц дайралт хийж байсан гээд бодвол. Дээр нь энэ 2 нөхрийг тооцоолсон бол хохирол хавьгүй бага байхгүй юу.

Энэ бичлэгээрээ би олон юм хэлэх гэсэн боловч мэдлэг дутмагаас товчлоод мэдлэг мэдлэг мэдлэг гэж үглэхээс өөр юм хэлж чадахгүй нь. Их буучид нь зэр зэвсэг, техникээ сайн эзэмшсэн, барилгачид барилгаа чанартай сайн барьдаг, татвар хураагчид шударга, малчид шинэ технологийг ажилдаа ашигладаг, улс төрчид нь ёс зүйгээ мэддэг байвал болно доо.

Израиль улс арабын ертөнцийн шүдний өвчин болчихоод байна. Мэдлэгтэй, мэргэшсэн хүний нөөцтэй орон болохоор яаж ч чадахгүй байхгүй юу. Хоёр еврей хүндэрч байж, нэг нь:

- Энэ хүндрэх чинь оюуны хөдөлмөр үү, биеийн хүчний хөдөлмөр үү? гэж хоолой шахан асуухад нөгөөх нь дүлэнгээ,

- Оюуны хөдөлмөр байхаа, биеийн хүчнийх байсан бол арабуу-дыг хөлслөхгүй юу гэж гэнэ. Мэдлэг, оюуныг үнэлдэг л улсын үг.

Хужаа нар манийг Монгу гэдэг гэнэ үү? Энэ нь тэнэг гэсэн утгатай үг юм уу даа. Түүний товчлол нь MNG, Mongolia-г олон улсын хэмжээнд MGL гэдэг. Гэтэл унасан машины дугаараараа үхэр гэдгээ батлаад байгаа юм уу? гэж Энд нэг хүн ихэд бухимджээ.

Хэрвээ Монгол гэдэг нэр ханзаар хэрхэн бичигддэг /зориудаар хэрхэн бичдэг/ яаж дууддагийг мэддэг байсан бол ингэхгүй байсан биз.

За за, замбараагүй ч юм боллоо л доо, засч янзлаад уншчихаарай хө. Интернэтээс харж байснаа ашигласан юм. Харин Иракийн ПВО нь яагаад гажигтсан тухай хаанаас дуулснаа асуувал хэлнээ.