воскресенье, 1 ноября 2009 г.

Тоо цээжлэх хялбархан арга

Энд http://arslans.blogspot.com/2008/03/blog-post_13.html хүний нэрийг хэрхэн тогтоох тухай бичсэн.
Энэ удаа тоон цувааг цээжлэх аргыг товч авч үзье.
Харри Лорейн гуайн аргаар хүүхдүүддээ тоо цээжлүүлсэн чинь богино хугацаанд 60 оронтой тоог тог хийтэл цээжилдэг байнашүү. Энэ янзаараа бол саян тоо байсан ч цээжилчих бололтой. Зүгээр арга юм. Дашрамд хэлэхэд дэлхийн аваргад дээгүүр давхидаг Хатанбаатарын орчуулсан хурдан унших, ой тогтоолтоо сайжруулах тухай ном худалдаанд бий. Бас Эрдэнэбаатар гэдэг залуу сургалт явуулдаг. Миний хувьд залуудаа Москвад ШРЧ (школа рационального чтения)-д бүртгүүлээд хагас дутуу оролдож байгаад өөртөө дадуулж чадалгүй хаясан. Хүн хийж чадаагүй, эзэмшиж чадаагүй юмаа хүүхдүүдээ хийгээсэй гэж хүсдэг бололтой юм.
Хүний царай зүс нэрийг холбон үлгэр зохиох маягаар, олон үгийг цээжлэхдээ гинжлэх, уях арга хэрэглэдэг. Энд дадлага их чухал. Үр дүн нь маш хурдан гарна. Ахиц дэвшлийг тооцохын тулд тест бөглөж үзье.


Тест #1

Дараах 20 оронтой тоог 2 мин 30 секундын хугацаанд хараад дараа нь цаас аваад цээжээрээ бичээрэй. Дарааллын дагуу зөв бичсэн тоогоо 5 оноогоор үржээд харьцуулж харахын тулд хадгалаарай.

7 2 4 4 3 2 7 8 6 2 2 1 7 3 9 8 7 6 5 1

Таны оноо_________________
Цээжлэх аргыг уншсаны дараахь оноо________________

Үгэн хэлхээ аргыг анх 1648 онд Станислав Минк фон Венштэйн томъёолж, английн Ричард Грей 1730 онд сайжруулжээ. Түүний үсгэн эквивалент хэмээх арга нь тоог үсгээр орлуулах арга юм. Энд эгшиг ба гийгүүлэгчийг ашигласан нь хэрэглэхэд төвөгтэй байсан ч сайжруулагдсаар өнөөг хүрчээ.

Тоог үсгээр орлуулж, түүгээрээ үг бүтээж, үлгэр зохионо

Элдэв мэдээллээр таны толгойг эргүүлэхгүй тулд Харри Лорейн гуайн номыг ашиглан өөрийнхөө бага зэрэг өөрчилсөн хувилбарыг санал болгоё. Хэн ч өөрийнхөөрөө, аль аятай хослолыг хэрэглэж болох юм. Ингээд эхэллээ:
# 1 - ийг Т эсвэл Д үсгээр тэмдэглэе. Дармал Т бол 1 босоо зураас, Т Д хоёр ижил дуудлагатай.
# 2 - ыг Н үсгээр тэмдэглэе. Н үсэг 2 босоо зураастай.
# 3 – ыг М үсгээр тэмдэглэе. Латин цагаан толгойн m – ийг эргүүлбэл 3 болно. Бас 3 босоо зураастай.
# 4 – ийг Ч или Ц үсгээр тэмдэглэе. Бичмэл дөрвийн тоо Ч үсэгтэй төстэй, Ч Ц хоёр ч бас төстэй, ижил дуудлагатай.
# 5 – ыг Л үсгээр тэмдэглэе. 50-ийг ром тоогоор L гэж тэмдэглэдэг. L=Л.
# 6 - г С или Ш үсгээр тэмдэглэе. Гүйцээгээд зурчвал зургаа л даа. С, Ш хоёр ижил дуудлагатай.
# 7 – г Г или К үсгээр тэмдэглэе. Төстэй байгаа биз.
# 8 – ыг В или Ф, үсгээр тэмдэглэе. Эдгээр нь 2 дугуйтай. Бас Б, П-гээр орлуулж болно, ижил дуудлагатай.
# 9 – ийг Р үсгээр тэмдэглэе. Эргүүлчихвэл яг адилхан.
# 0 – ыг 3 или Ж үсгээр тэмдэглэе. З үсэг бол “зеро” гэдгийн эхний үсэг. З, Ж нь ижил дуудлагатай бас зэрэгцээ оршино.
Үсэг биш авиа чухал гэдгийг анхаараарай. /Важны не буквы, а звуки/
Ингээд товчоор харъя.
1 – Т, Д
2 - Н
3 –М
4 –Ч, Ц
5 –Л
6 - С, Ш
7 – Г, К
8 – В, Ф, Б, П
9 –Р
0 – 3, Ж
Одоо бол та цээжилчихсэн гэдэгт итгэлтэй байна. Эдгээрт бас нэр өгөх хэрэгтэй /үүнийг дараа болъё/. Тоонуудыг харахад үсэг уншигдах, үсгийг харахад тоо уншигдах хэмжээнд хүрэхийг зориорой. Баруун солгойгүй болгох хэрэгтэй шүү. Энэ маш амархан.
10 - түүз, 11 – тод, 13 – там, 14 - түц, 15 - тал эсвэл дал, 20 - нөж, 21 - НӨТ, 22 - Нана, 23 - нам, 24 - нөөц, 25 - нуль, 26 - нус, 33 - мээм, 37 - майга, 38 - мафи, 95 - арал, 96 - орш, 99 - ор ор, эсвэл –р-р- /архирах гэж болно. Фонетик цагаан толгойд Х үсэг дуудагддаггүй гэж тооцвол/ гэх мэтээр. Үгээ аль болох этгээд, ёжтой ховор үгээр сонговол илүү сонирхолтой.
Бас дээрх үсгээр үг бүтээгээд түүнийгээ тоо болгоорой. Чийчаан_____, тамлага_______, журам______, мангар болов________, зараа_________, шагшуур________ гм.

5 6 6 8 1 7 9 6 2 7 1 5 1 0 0 1 9 1 8 6 2 2 3 5 4 2 3 1 0 1 гэсэн 30 оронтой тоог манай охин дараах үгээр орлуулжээ.
Лус савдаг орсон гутал түүз зуутаар давсан нэхмэлчин мэт зод. Эдгээр үгийг хэлхэн үлгэр зохиож, сайн төсөөлөх хэрэгтэй. Тэгвэл маш амархан цээжлэгдэнэ.

Сонирхолтой хувилбараа илгээнэ үү.

8 комментариев:

Итгэл-Арвижих комментирует...

ямар аятайхан юм бэ, тэр чинь. тэр аргаа быстрее,пожалуйста, ккк

Итгэл-Арвижих комментирует...

Кстати таныг морилоод буцсанаас хойш зөндөө олон бичлэг оруулсан шүү, добро пожаловать, хэхэ.

Анонимный комментирует...

Arsun, manai huuhed yavuulsan shog:
если бы Винни Пух жил в...

Англия - сэр Винсент Пуух

Армения - Виник Пуханян

Азербайджан - Винбала Пухлу

Бельгия - Виннил де Пухильде

Бразилия - Лиуш Назарио Соуса Лима Франсиско Винниуш Пухинья де ля Санта Мария

Германия - Хер Вильгельм фон Пухен

Голландия - Винсент ван Пухкелен

Грузия - Виначар Пухашвили

Дания - Винни Пухсен

Израиль - Виннихак Пухберг

Индонезия - Виннилар Пухарто

Индия - Виннира Пуханди

Ирак - Виннидам Пухеин

Иран - Винниех Пухейни

Ирландия - Винни О'Пух

Италия - Винсенте дель Пухини

Испания - дон Виннио Пухалес

Камерун - Кхвини Мбпух

Китай - Вин Ни Пух

Ливан - Виннин Пухнан

Монголия - Виннидорж Пухиагийн

Нигерия - Виннибу Пухегбени

Норвегия - Виняер Гуннар Пухяер

Россия - Винни Владимирович Пухин

Саудовская Аравия - шейх Вин ибн аль Насер эль Сахиб эс Пухар

Франция - Виниус д`Пухле

Швеция - Вин Пухсон

Шотландия - Винни МакПух

ЮАР - Виньсон Пухела

Япония - Винихоту Пухинага

BM.

бж комментирует...
Этот комментарий был удален автором.
бж комментирует...

Ene deed taliin shog yamar huurhun yum be, baahan ineelee.

...Hun hunii ontslog baidag shig baigaa yum. Bi too tseejlehdee ih adtai shuu. Odoo hurtel too oroltsson zuil, hunii tursun udur, utasnii dugaar, geriin hayag ene ter tseejlehdee sain heveeree. Gants udaa heluuleed l tseejilj orhidog baisan, odoo bol harin hed hed heluuleh geed baidag bolson baina lee.
Tseejildeg arga ene ter gej tusgai yum baihgui l dee. Zarim tohioldold huniig dugaar heleh hoorond nudendee durselj hardag, zarim uyed tsaasan deer buulgaj bichdeg.
Toonoos busad zuilsiig tseejlehdee bichihed ih amarhan nudleh handlagatai baigaad baih shig. Zugeer unshaad ungursun yumiig ergeed sanah gej buun yum boldog. Hehe. Too tseejildeg shigee buh yumiig hyalbarhan togtoochihdog baisan bol sod uhaantan bolohgui yu... Daanch yag heregtei yumiig, hicheel nomiig bol ugui ee...

Arsun комментирует...

Итгэл:
Танайхаар зочлоод байгаа таалагдсаан.

ВМ: Ямар хөөрхөн юм бэ, яг шүү.
Араб - Винни Пух аль Сабах

Ганаа: Би үүнийг үргэлжлүүлэх санаатай байгаа, сонирхоорой.

Анонимный комментирует...

xeregtei arga bna. nuuts kodoor bas ashiglachmaar ymu? :P

Барбагш нар нь комментирует...

Hee bolomjiin yum baival. Joohon oroldchihvol ooriin bolgood avah l ed baina daa nadaas busad zalhuugui humuus bol :d
artgaa